در ابتدا باید بدانیم عواملی که در کاهش شیر مادر ها دخالت دارد چه چیزهایی میتواند باشد برخی از این دلایل به شرح زیر است:
جراحی سینه داشته اید یا دارویی مصرف میکنید که مانع از تولید شیر میشود.
شیردهی به میزان کافی و با فواصل منظم انجام نمیشود.
شیردهی به نوزاد را دیر آغاز کرده اید.
دچار شرایطی مانند دیابت، فشار خون بالا، چاقی و … هستید.
نوزاد نارس یا زودرس بوده است.
تمام این شرایط میتواند منجر به کاهش تولید شیر مادر شود.
در طب سنتی ایرانی گیاهانی هستند که میتوانند در اغلب اوقات باعث افزایش شیر مادر شده و به تقویت آن کمک کند که ما به چند مورد اشاره میکنیم:
۱. رازیانه
دانههای رازیانه برای افزایش تولید شیر مادران گزینه فوق العادهای هستند. این دانهها سطح استروژن را در بدن افزایش میدهند و استروژن هورمونی است که موجب تولید شیر بیشتر میشود.
روش استفاده: دمنوش رازیانه با افزودن یک قاشق چای خوری رازیانه به یک لیوان آب جوش تهیه میشود. کافیست چند دقیقه فرصت دم کردن به آن بدهید. میتوانید از عسل برای شیرین شدن دمنوش استفاده کنید. در صورت نیاز، چندین بار در روز این دمنوش را مصرف کنید. اگر طعم آن را دوست ندارید، میتوانید اندکی از دانههای آن را بجوید.
۲. تخم شنبلیله
تخم شنبلیله یکی از بهترین گیاهان برای افزایش شیر مادر در طب سنتی است، زیرا باعث افزایش سطح استروژن در بدن میشوند. این دانهها سرشار از گلوتاگوگ هستند، که برای مادران شیرده بسیار مناسبند.
روش استفاده: یک قاشق چای خوری پر از تخم شنبلیله را در آب جوش دم کنید. میتوانید یک قاشق چای خوری عسل را برای شیرین شدن طعم و مزه به آن اضافه کنید. این دمنوش را حداقل دو تا سه بار در روز بنوشید.
۳. عصاره خار خاسک
خواص خارخاسک برای از بین بردن سموم از بدن فوق العاده است و کبد را از آلودگیها پاک میکند. همچنین، این گیاه گلدار دارای ویژگیهای استروژنی است و به تولید شیر مادر کمک میکند.
روش استفاده: عصاره خار خسک یا کپسول آن در بازار موجود است. در صورت نیاز میتوان ۲ تا ۳ بار در روز آن را مصرف کرد.
۴. دارچین
دارچین یک گیاه معطر است که طعم مطلوبی به بسیاری از غذاها میدهد. همچنین از زمانهای گذشته این گیاه برای افزایش شیر مادر در طب سنتی مورد استفاده قرار میگرفته است. گفته میشود، خوردن دارچین طعم دلپذیری به شیر مادر میدهد.
روش استفاده: مادران شیرده میتوانند دارچین را به آب یا شیر گرم اضافه کنند و با کمی عسل آن را شیرین کنند. پس از یک تا دو ماه مصرف دارچین تولید شیر مادر افزایش قابل توجهی مییابد.
۵. زیره سبز
زیره سبز در طبخ برخی از غذاها استفاده میشود. این دانه معطر یک از درمانهای موثر برای افزایش شیر مادر در طب سنتی است. زیره سبز افزون بر تولید شیر بیشتر، غنی از آهن است و به تامین انرژی مورد نیاز مادر برای شیردهی کمک میکند.
روش استفاده: یک قاشق چایخوری از دانههای زیره سبز را با کمی شکر مخلوط کنید و به شیر گرم بیفزایید. نوشیدن آن قبل از خواب به تولید شیر بیشتر کمک شایانی میکند.
۶. سیر
مصرف سیر همچون یک گیاه دارویی موجب ترشح شیر مادر میشود. همچنین گفته شده است که در صورت مصرف منظم، عطر و طعم شیر مادر را تحت تاثیر قرار میدهد.
روش استفاده: سیر را میتوان در هنگام پخت به غذاهای روزانه اضافه کرد.
۷. زنجبیل
به غیر از افزودن عطر و طعم به غذاها و نوشیدنی ها، زنجبیل مصارف درمانی نیز دارد. یکی از خواص زنجبیل، افزایش شیر مادر است.
روش استفاده: میتوانید از زنجبیل برای طعم دار کردن چای یا به عنوان ادویه غذا استفاده کنید.
۸. انیسون
این گیاه معطر برای افزایش شیر مادر در طب سنتی توصیه میشود. انیسون نه تنها دارای خواص استروژنی است، بلکه کانالهای شیر مسدود شده را نیز باز میکند و در نتیجه موجب افزایش میزان شیر میشود.
روش استفاده: میتوانید انیسون را در آب جوش دم کنید و با کمی شکر یا عسل آن را شیرین کنید. در صورت نیاز میتوانید دو تا سه فنجان از این دمنوش را در طول روز مصرف کنید.
۹. برنج قهوه ای
خوردن برنج قهوه ای یکی از نکات شناخته شده در مورد نحوه افزایش سریع تولید شیر است. برنج قهوه ای یک دانه مغذی است، زیرا حاوی مواد معدنی زیادی است و عناصری که به تصفیه سموم بدن کمک می کند، مواد سمی را زیر پوست حذف می کند، به بعد از زایمان کمک می کند که وزن خود را در جهت افزایش سلامت از دست بدهند و شیر بیشتری تولید کنند. شما می توانید شیر برنج قهوه ای را بنوشید و یا از این نوع برنج برای بعضی از غذاها استفاده کنید.
۱۰. سیب زمینی:
سیب زمینی حاوی مقدار زیادی نشاسته است و از نظر پروتئین بسیار ضعیف بوده و حداکثر حاوی 5 درصد از این ماده است، ولی از نظر وجود آهن، ویتامین C و ویتامین 2 B (ریبوفلاوین) غنی می باشد.
مصرف سیب زمینی سبب افزایش شیر مادر خواهد شد. مهم ترین اثرات سیب زمینی شامل اثرات ضددرد، ضدمیکروب، تقویت کننده قلب، ادرارآور، پایین آورنده پرفشاری خون، خواب آور، خلط آور، تقویت کننده عضلات، اشتهاآور می باشد.
۱۱. اسفناج
این مورد برای نحوه افزایش تولید شیر مادر به سرعت مناسب است. این یک سبزی محبوب در آسیا است. اسفناج حاوی ویتامین A3، B3، ساپونین و آهن است، بنابراین برای زنان پس از زایمان خوب است. آهن و اسید فولیک دو ماده مغذی کم مصرف هستند، که برای همه، به ویژه زنان پس از زایمان، ضروری می باشند.
۱۲. غذاهای دارای لاکتوزدار را مصرف کنید
برای افزایش شیر، خوب است که غذاهایی را مصرف کنید که حاوی لاکتوز می باشند.
برای مثال:
دانه های کامل، مانند جو دوسر
سبزیجات ریشه ای قرمز / نارنجی، مثل سیب زمینی شیرین
آووکادو
بذر رازیانه و شنبلیله
لوبیاها و حبوبات
آجیل
سبزیجات سبز و برگدار
دانه ها، شامل کدوتنبل، بذر کتان، چیا و شاهدانه
در آخر قابل ذکر است که قبل از مصرف هرچیزی با پزشک خود درباره مشکلتان مشورت کنید.