داروهای گیاهی طی قرنها در درمان انواع مختلف بیماریها کاربرد داشتهاند و بیشتر افراد این شیوه درمانی را برای مثال روشی جایگزین یا مکمل در نظر خواهد گرفت که به آنان کمک خواهد کرد تا وضعیت جسمی و روانی مناسبتری داشته باشند.
داروهای گیاهی طی قرنها در درمان انواع متنوع بیماریها کاربرد خواهند داشت و اکثر اشخاص این روش درمانی را برای نمونه راهی جایگزین یا مکمل در نظر خواهند گرفت که به آنان کمک خواهد کرد تا وضعیت جسمی و روانی مناسبتری به دست بیاورند.
مصرف داروهای گیاهی بیشتر برای مثال شیوهای طبیعی برای حفظ آرامش و رفع افسردگی و اضطراب و سایر بیماریها و ناراحتیهای جسمی و روانی به کاربرده میشود . ولی حتما از تمام ناراحتیها و بیماریها، داروهای گیاهی برای مثال یک شیوه درمانی مکمل یا جایگزین برای معالجه سرطان نیز کاربرد خواهد داشت.
آمار نشان دهنده این است که از بین هر 10 فرد مبتلا به سرطان، حدود شش نفر در کنار شیوههای درمانی مرسوم در درمان سرطان از داروهای گیاهی نیز استفاده خواهند کرد. این نوع داروها بیشتر به توصیه متخصصان طب گیاهی و به صورت قرص، خام، جوشیدنی یا کِرِم استفاده خواهند شد.
امروزه حدود علت پزشکی محکمی در مورد اثرات داروهای گیاهی در درمان یا جلو گیری از سرطان در افراد وجود نخواهد داشت. بعضی آزمایشهای کلینیکی نشان دهنده این است که گروهی از گیاهان سنتی چینی میتوانند باعث طول عمر بیماران سرطانی شوند و از عود کردن این بیماری پیش گیری کنند به خصوص در مواقعی که همراه با شیوههای مرسوم درمان سرطان استفاده خواهند کرد.
در تولید داروهای گیاهی از گیاهان متنوع و یا ترکیبی از عصارههای آنها به منظور درمان بیماری و بهبود وضعیت سلامت بیماران استفاده خواهد شد. هدف از تجویز این مدل داروها حفظ سلامت بدن و تنظیم عملکرد دستگاهها و اعضای مختلف آن میباشد. همچنین اکثر این داروهای به روز با کمک گرفتن از گیاهان دارویی تولید خواهد شد که البته روش تولید داروهای گیاهی متفاوت از داروهای صنعتی میباشد.
از آنجا که اکثر نتایج مطالعات منتشر میشوند در چین اسامی گیاهان خاص مورد استفاده در درمان سرطان را فهرست نخواهند گرفت و در مورد جزئیات انجام این مطالعات نیز گزارشی اعلام نخواهد شد به همین علت هنوز نمیتوان در مورد نتایج این تحقیقات در رابطه با مفید بودن داروهای گیاهی در درمان سرطانها مطمئن بود و نظر قطعی نخواهد داشت. با این وجود همچنان مطالعات گستردهای در مورد گیاهان دارویی موثر در جلوگیری از سرطان، کم کردن علائم و یا عوارض جانبی آن و حتی درمان این بیماری وجود خواهد داشت.
برای نمونه نتایج مطالعه انجام گرفته در آلمان نشان دهنده این است زنانی که از «فیتواستروژن»ها و گیاه Actaea racemosa برای کم کردن علائم یائسگی استفاده خواهند کرد کمتر در معرض ابتلا به سرطان قرار خواهند گرفت ولی همچنان بررسیهای بیشتر برای تایید این ارتباط لازم میباشد.
همچنین شواهد پزشکی وجود خواهد داشت مبنی بر این که بعضی داروهای گیاهی خاص میتوانند از علائم بیماری سرطان و عوارض جانبی شیوههای درمانی مورد استفاده به منظور کنترل این بیماری، جلوگیری کنند و یا شدت علائم سرطان را کم کنند. برای نمونه در سال 2007 میلادی گروهی از محققان چینی به بازبینی تعدادی مطالعه در مورد تاثیر داروهای گیاهی بر عوارض جانبی شیمی درمانی پرداخته اند. آنان فهمیدند برخی داروهای گیاهی استاندارد میتوانند در این زمینه مفید و اثر گذار واقع شوند ولی داروهای گیاهی که به شکل خاص و منحصر به فرد برای هر یک از بیماران به طور جداگانه تولید شده بودند، تاثیر درمانی و مفید نخواهند داشت.
همچنین در سال 2005 میلادی گروهی از متخصصان به بازبینی مطالعات انجام میشود در مورد تاثیر داروهای گیاهی چینی بر کم کردن عوارض جانبی شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان روده میپردازند. آنان با جمعآوری مجموعه محدودی از اطلاعات دریافتند نوعی داروی گیاهی موسوم به «Huangqi» دارنده ی ترکیبهایی میباشد که عوارض جانبی شیمیدرمانی را کم کند. اضافه بر این علتهایی میباشد که گیاهانی ، سلولهای سیستم ایمنی بدن را به تحریک در میاورند ولی بر سطح آنتیبادیهای خون تاثیر نمیگذارند.
در سال 2010 میلادی نیز یک گروه کارشناس به بازبینی 15 آزمایش مختلف و تاثیر داروهای گیاهی چینی در مبتلایان به سرطان ریه پرداخته و دریافتند که مصرف داروهای گیاهی چینی همراه با شیمی درمانی، کیفیت زندگی مبتلایان به این سرطان را بهبود میدهد.
هرچند محققان همچنان معتقدند برای تایید مفید بودن داروهای گیاهی در درمان یا پیشگیری از سرطان ضروری است آزمایشات کلینیکی گستردهای انجام شوند و مشخص کنند از چه گیاهانی میتوان در کنار شیوههای درمانی مرسوم برای معالجه سرطان، استفاده کرد.
همچنین برخی گیاهان یا عصارههای گیاهی آزمایش شده در آزمایشگاهها حاکی از دارا بودن تاثیرات ضدسرطانی آنهاست به طوری که به داروهای سرطانی تبدیل شدهاند اما شواهد علمی حاصل از آزمایشهای انسانی مبنی بر تاثیر داروهای گیاهی بر درمان سرطان موجود نیست. در عین حال از انواع داروهای گیاهی که برخی ادعا میکنند در درمان سرطان موثر هستند میتوان به Carctol و Chaparral اشاره کرد.
در سال 2009 میلادی نیز در بازبینی که روی 45 مطالعه در مورد تاثیر داروهای گیاهی چینی بر درمان گونهای از سرطان کبد انجام گرفت، مشاهده شد که مصرف این نوع داروها رشد سلولهای سرطانی را کاهش میدهد و به این بیماران کمک میکند تا عمر طولانیتری داشته باشند.
البته توجه به این نکته ضروری است که برخی داروهای گیاهی میتوانند با شیوههای درمانی متداول که برای معالجه سرطان از سوی پزشکان تجویز میشوند نظیر شیمی درمانی، رادیوتراپی، درمان بیولوژیک یا هورمون درمانی تداخل پیدا کنند. به طور مثال نتایج مطالعه منتشر شده در مجله آمریکایی «انکولوژی کلینیکی» نشان میدهد که برخی گیاهان دارویی پرمصرف مانند سیر، «جینکوبیلوبا» و «جنسینگ» ممکن با روشهای معمول درمان سرطان تداخل پیدا کنند. همچنین برخی داروهای گیاهی ممکن است بر نحوه تجزیه شدن و یا شیوه اثرگذاری داروهای شیمیایی در بدن بیماران سرطانی تاثیر بگذارد. به طور مثال اطلاعات منتشر شده از سوی موسسه ملی سرطان آمریکا حاکی از آن است که نوعی گیاه دارویی موسوم به «چای کوهی»، بدن را سریعتر از تاثیر داروهای ضدسرطانی خلاص میکند و به این ترتیب کارآیی روشهای درمانی سرطان را کاهش میدهد.
برخی گیاهان و مکملهای غذایی نیز با سمی کردن یا بیتاثیر کردن شیوههای معمول درمان سرطان در روند درمان خلل ایجاد میکنند. به طور مثال گیاهان طبقه «اریستولوشیا» طی قرنها در طب گیاهی چینی مورد استفاده بوده اما این گیاه به طور طبیعی حاوی ترکیبهای ضدسرطانی است که میتواند در بدن افراد مصرفکننده موجب جهشها و تغییرات سلولها شود. بررسیها نشان میدهد یکی از انواع این ترکیبها که اسید «آریستولوچیک» نامیده میشود میتواند نسبت به دو ترکیب سرطانزای زیستمحیطی شناخته شده همچون دود تنباکو و اشعه فرابنفش (UV) جهشها و تغییرات ژنی بیشتری به همراه داشته باشد.
به گزارش ایسنا، «مارک لاداینی»، محقق انکولوژی و میکروبشناسی دراینباره میگوید: بسیاری از افراد عامی تصور میکنند هر چیزی که گیاهی یا طبیعی باشد لزوما برای سلامتی مفید است اما محققان تاکید دارند که طبق بررسیهای انجام شده برخی از گیاهان میتوانند به شدت سمی و سرطانزا باشند. به رغم تاریخچه طولانیمدت در مورد مصرف گیاهان گروه اریستولوشیا در طب گیاهی، خطرات مصرف آن در سالهای اخیر مشاهده شده است. به طور مثال در اوایل دهه 1990 میلادی معلوم شد زنانی که از این گیاه در یک کلینیک کاهش وزن در بلژیک مصرف کرده بودند به مشکلات و نارساییهای کلیوی مبتلا شدند که این مشکل بعدها به رشد غیرمعمول مجاری ادراری فوقانی در آنها منجر شد.
گزارشها حاکیست تداوم مصرف این گیاه ممکن است به این دلیل بوده که در آن زمان پزشکان باور نداشتند تجویز این گیاه میتواند به بیماران آسیب برساند.
علاوه بر این، از نظر تاریخی نیز ادویهها در سراسر جهان حوادث بسیاری را موجب شدهاند. این کالاهای باارزش هم به دلیل خاصیت طعمدهندگی و هم به دلیل فوائد بسیاری برای سلامتی حائز اهمیت هستند اما از آنجا که قدرت اعمال تغییرات در فرآیندهای سلولی را دارند، باید در مصرف آنها تعادل را رعایت کرد و مراقب تداخل آنها با داروها بود. همانطور که خاصیت دارویی ادویهها از آنتیاکسیدان بودن آنها نشات میگیرد در مقابل، تاثیرات زیستشناختی آنها میتواند ناشی از تاثیر این مواد خوراکی بر ایجاد تغییرات در برخی از فرآیندهای سلولی باشد.