دیابت و روش‌های درمان آن
دیابت یک بیماری مزمن است که با افزایش سطح قند خون همراه است. برای کنترل و درمان دیابت، ترکیبی از روش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش‌ها به توجه به نوع دیابت، وضعیت بیمار، عوامل فیزیولوژیکی و مشکلات همزمان، ممکن است متفاوت باشند. در زیر تعدادی از روش‌های معمول برای کنترل و درمان دیابت آورده شده است:
1. رژیم غذایی مناسب:
انتخاب رژیم غذایی مناسب و کنترل میزان مصرف قند، چربی و پروتئین به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، مواد غذایی با فیبر بالا، و کنترل سایز و ترکیب وعده‌های غذایی مهم است.
2. ورزش منظم:
فعالیت ورزشی منظم برای کنترل سطح قند خون مفید است. ورزش به افزایش حساسیت به انسولین، کاهش وزن، و بهبود عملکرد قلبی-عروقی کمک می‌کند.
3. مصرف داروها:
در برخی موارد، افراد با دیابت نیاز به مصرف داروها دارند. این داروها ممکن است انسولین یا داروهای خوراکی از گروه‌های مختلفی مانند متفورمین، سولفونیل اوره، تیازولیدین‌ها و... باشند.
4. تزریق انسولین:
در دیابت نوع 1 و در برخی موارد از دیابت نوع 2 که کنترل قند خون به وسیله داروها موفق نیست، نیاز به تزریق انسولین وجود دارد. انسولین به صورت تزریقی وارد بدن میشود تا به جذب قند خون توسط سلول‌ها کمک کند.
5. کنترل و پایش منظم قند خون:
اندازه‌گیری منظم سطح قند خون با استفاده از دستگاه‌های مانیتورینگ قند خون می‌تواند به بیمار کمک کند تا به وضعیت قند خون خود نظارت کرده و در صورت لزوم اقدام مناسبی انجام دهد.
6. مصرف گیاهان دارویی:
برخی از گیاهان دارویی و مکمل‌های گیاهی اثرات قابل توجهی در کنترل قند خون و درمان دیابت دارند. توجه داشته باشید گیاهان دارویی را نباید خوسرانه و بدون مشورت پزشک جایگزین داروهای تجویزی و تزریق انسولین کرد. برای اطمینان از عدم تداخل دارویی گیاهان طبیعی با داروهای شیمیایی و استفاده از خواص گیاهان دارویی برای درمان دیابت با پزشک خود مشورت کنید.
مکانیسم اثر گیاهان دارویی در درمان دیابت
عنوان عکس: تاثیر گیاهان دارویی در درمان دیابت
گیاهان دارویی به چندین روش به کنترل و درمان دیابت کمک کنند:
افزایش حساسیت به انسولین
برخی گیاهان دارویی حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهند. این به معنای بهبود توانایی سلول‌ها در پاسخ به انسولین و جذب قند از خون است که باعث کاهش سطح قند خون میشود.
تحریک ترشح انسولین
برخی گیاهان می‌توانند ترشح انسولین از پانکراس را تحریک کنند و به افزایش تولید انسولین در بدن کمک نمایند.
کاهش جذب قند از روده
برخی گیاهان دارویی جذب قند از دستگاه گوارش را کاهش دهند، که به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند.
تاثیر روی آنزیم‌ها
برخی گیاهان دارویی می‌توانند بر آنزیم‌های مهمی که در متابولیسم قند و چربی‌ها نقش دارند، اثر گذاشته و کنترل این فرآیندها را بهبود ببخشند.
کاهش میل به شیرینی
بعضی گیاهان دارویی با کاهش حساسیت به طعم‌های شیرین در دهان باعث کاهش اشتها برای مصرف مواد شیرین می‌شوند. این موضوع در کنترل سطح قند خون موثر است.
اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی
برخی گیاهان دارویی دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و خواص ضد التهابی هستند که در کاهش آسیب‌های احتمالی ایجاد شده توسط قند خون بالا و التهاب‌های ناشی از دیابت تاثیرگذار هستند.
بهترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت
در این بخش به معرفی بهترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت پرداخته و به شما می‌گوییم که چه گیاهان دارویی برای دیابت مفید است؟
1- خواص سیر برای کاهش قند خون
سیر به عنوان یکی از موثرترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت و کاهش قند خون شناخته میشود. خواص ضد دیابت سیر به ترکیبات فعال موجود در این گیاه، به ویژه اکسید آلیل دی‌سولفید، تعلق دارد. این ترکیبات باعث افزایش انسولین خون و افزایش حساسیت به انسولین شده و در نتیجه قند خون کاهش می‌یابد.
2- تاثیر پیاز در درمان دیابت
پیاز نیز همانند سیر یکی از مواد غذایی دارای خواص مفید برای کاهش قند خون است. پیاز دارای مقدار قابل توجهی فیبر است که با کاهش جذب گلوکز از دستگاه گوارش به کنترل قند خون کمک می‌کند. این گیاه حاوی مواد آنتی‌اکسیدانی مانند کوئرستسین است. این مواد می‌توانند به کاهش التهاب‌ها و اکسیداسیون سلول‌ها که از مشکلات مرتبط با دیابت است جلوگیری می‌کنند. به‌علاوه مصرف پیاز با کنترل سطح انسولین و حساسیت به انسولین، می‌تواند به بهبود کنترل قند خون در افراد دیابتی کمک کند.
3- تاثیر خیار تلخ (کارلا) در کنترل دیابت
عنوان عکس: خیار تلخ برای درمان دیابت
کارلا به طور طبیعی در شرق آفریقا، هند و در نواحی آمازون می‌روید و آن را با نام‌های دیگری همچون خربزه تلخ، کدوی تلخ و بالسام نیز می‌شناسند. این گیاه حاوی ترکیباتی است که با تحت تاثیر قرار دادن آنزیم‌های موثر بر تبدیل قند به گلوکوز در کبد مجوب کاهش میزان گلوکوز خون می‌شوند. کارلا ترکیباتی شبیه به انسولین نیز دارد که به کاهش مختر قند خون کمک می‌کند. به همین دلیل ممکن است برخی درمانگران طب سنتی آن را جایگزین گیاهی انسولین بدانند. فیبرها، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، مواد معدنی و ویتامین‌ها از جمله سایر مواد موثر خیار تلخ برای کاهش قند خون هستند.
4- هندوانه ابوجهل برای کاهش قند خون
هندوانه ابوجهل که در فارسی به آن خربزه روباه، کدوی تلخ و سیب تلخ هم گفته میشود یکی دیگر از گیاهان دارویی موثر برای درمان دیابت است. تاثیر مثبت هندوانه ابوجهل در کاهش قند خون به دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، آب فراوان و فیبر است. این ترکیبات با بهبود حساسیت به انسولین، کاهش التهاب، کاهش مشکلات مرتبط با دیابت مانند اکسیداسیون سلول‌ها و کاهش جذب گلوکز از طریق دستگاه گوارش باعث کنترل قند خون و علائم بیماری دیابت می‌شوند.
لازم به ذکر است هندوانه ابوجهل یک گیاه سمی است و مصرف بیش از حد آن موجب اسهال خونی و در نهایت مرگ میشود. مصرف این میوه تلخ، به مقدار 100 میلی گرم، 3 بار در روز و به مدت 2 ماه در بیماران دیابتی نوع دوم، موجب کاهش مختصر میزان هموگلوبین و قند خون ناشتا خواهد شد و عوارض جانبی گوارشی، کبدی و کلیوی برای آن گزارش نشده است.
5- گیاه دارویی شنبلیله برای درمان دیابت
یکی دیگر از گیاهان دارویی موثر برای درمان دیابت شنلیله است. گیاه دارویی شنبلیله که معمولا به عنوان سبزی خوراکی مصرف میشود دارای خواص ضد دیابتی و موثر در کاهش قند خون است. مصرف 15 تا 50 گرم پودر دانه شنبلیله خیسانده شده در آب موجب کاهش قند خون ناشتا و قند خون بعد از غذا میشود. پودر دانه شنبلیله علاوه بر کاهش مختصر قند خون در کاهش چربی خون نیز موثر است.
6- گزنه برای کاهش قند خون
عنوان عکس: تاثیر گیاه گزنه در کنترل دیابت
گیاه گزنه در پزشکی سنتی ایران به عنوان یک داروی کاهنده قند خون شناخته شده است. عصاره برگ‌های گزنه نقش محافظتی موثری در برابر افزایش قند خون و جلوگیری از تخریب سلول‌های پانکراس ایفا می‌کند. در جدیدترین تحقیقات، زنجیره‌های پپتید با نام اختصاری گزلین (ترکیبی از گزنه و انسولین) از عرق گزنه جداسازی شده که قادرند روی دیواره سلول منفذ ایجاد کرده و گلوکز را به درون سلول انتقال دهند. در واقع اثرات ضد دیابت گزنه به وجود همین زنجیره‌ها نسبت داده میشود.
7- کلپوره یا مریم نخودی برای درمان دیابت
عنوان عکس: خواص مریم نخودی در درمان دیابت
کلپوره که در ایران به آن مریم نخودی گفته میشود گیاه دارویی با خواص فراوان است که مصارف دارویی آن بیش از 2000 سال قدمت دارد. عصاره و دمنوش این گیاه حاوی ترکیبات ضد دیابت هستند. مصرف عصاره مریم نخودی به مقدار 125 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 6 هفته می‌تواند میزان قنند خون را اندکی کاهش دهد.
8- خواص سیاه گیله برای دیابت
برگ‌های گیاه سیاه گیله در طب سنتی برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. عصاره این گیاه خواصی شبیه به انسولین دارد و اثرات یک بار مصرف آن تا چند هفته در بدن باقی می‌ماند. سیاه گیله را میتوان یکی از موثرترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت دانست. زیرا مصرف این گیاه درپیشگیری از عوارض بلند مدت دیابت مانند مشکلات قلبی-عروقی، عصبی، کلیوی و چشمی نیز موثر است. مصرف عصاره این گیاه به مقدار 80 تا 160 میلی گرم، 3 بار در روز برای مقابله با دیابت توصیه میشود.
9- چای سبز
یکی از بهترین خواص چای سبز کمک تاثیر آن در کاهش قند خون است. مصرف روزانه 5/1 گرم پودر چای سبز خشک یا 2 فنجان دمنوش این گیاه باعث کاهش قند خون در بیماران دیابتی میشود.
سایر گیاهان دارویی موثر در کاهش قند خون
از جمله سایر گیاهان دارویی که تاثیر مثبتی در کاهش قند خون، کنترل علائم دیابت و پیشگیری از عوارض این بیماری شیرین دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عصاره دانه خارمریم پسیلیوم بیل‌بری (نوع اروپایی بلوبری) دارچین
برگ ازگیل زیره سبز مرزه رزماری
گل قاصدک کرفس زنجبیل زردچوبه
ترخون استیویا (شیرین برگ) آویشن مریم گلی
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم به سوال "چه گیاهان دارویی برای دیابت مفید است؟" پاسخ دهیم. اغلب گیاهان دارویی ضد دیابت با تاثیری که بر تولید انسولین، میزان جذب قند در سیستم گوارش و حساسیت بدن به انسولین دارند، به کاهش قند خون و کنترل علائم دیابت کمک می‌کنند. گیاهان دارویی با وجود همه خواص و فوایدی که دارند نباید بدون مشورت و تجویز پزشک به عنوان جایگزین تزریق انسولین یا داروهای ضد دیابت مصرف شوند. بیماران دیابتی و افراد مبتلا به قند خون بالا می‌توانند با مشورت پزشک از گیاهان دارویی به عنوان مکمل درمان دریابت کمک بگیرند.
شما عزیران می‌توانید بهترین گیاهان دارویی برای درمان دیابت را از فروشگاه دیجی عطار تهیه نمایید.
