عروسک پشت پرده یا کاکنج با نامهای مختلفی شناخته میشود. این گیاه دارویی جالب شکل زیبایی دارد و به دلیل ظاهرش به این نام شناخته میشود. عروسک پشپت پرده در نقاط مختلف جهان از جمله ایران رشد میکند و یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی است. موارد استفاده از عروسک پشت پرده بسیار گسترده است. این گیاه دارویی زیبا، چند ساله یا یک ساله است و طول ساقههای آن معمولا به طول کمتر از 1 متر رشد میکند. ساقه و برگ و میوههای عروسک پشت پرده، بخشهایی از این گیاه هستند که کاربرد دارویی دارند. در این مطلب قصد داریم عروسک پشت پرده را معرفی کرده و کاربردهای آن را بررسی کنیم.
معرفی عروسک پشت پرده
ظاهر زیبای عروسک پشت پرده، باعث شده به این نام شناخته شود. این گیاه دارویی به نام کاکنج یا کاکنه و گیلاس جهودان هم معروف است. نام لاتین عروسک پشت پرده در منابع علمی، Chinese lantern یا Physalis alkekengi است. جالب است بدانید که این گیاه دارویی عجیب در کشورهای مختلف نامهای متفاوتی دارد. به عنوان مثال در بین عربها با نام جوز المزج شناخته میشوند. طب چینی هم از غافله جا نمانده و این گیاه دارویی با ظاهر جالبش را گیاه فانوس نامیده است. این گیاه در زبان انگلیسی با واژههایی به معنای گیلاس زمینی یا گیاه پشت پرده هم شناخته میشود. عروسک پشت پرده قدیمیترین نام این گیاه دارویی است که در زبانهای هندی و اردو رواج دارد. عروسک پشت پرده در ایران بیشتر در جنگلهای ارسباران و شمال کشور یافت میشود.
مشخصات ظاهری عروسک پشت پرده
قبل از اینکه فواید و عوارض استفاده از عروسک پشت پرده را بدانید، بهتر است با مشخصات ظاهری آن آشنا شوید. اگر شکل و ظاهر این گیاه را ببینید، بدون شک به دلیل تمام نامگذاریهای آن هم پی میبرید. این گیاه معمولا در ارتفاع 40 الی 60 سانتی متر رشد میکند. این گیاه دارای ساقههای زمینی مانند سیبزمینی است. ساقههای هوایی هم نگهدارنده برگها و میوههای این گیاه هستند. عروسک پشت پرده دارای میوههایی به شکل قلب است. میوهها به شکل کاسهای هستند. در ابتدای مراحل رشد، رنگ میوه عروسک پشت پرده سفید است. کاسههای نارنجی رنگ عروسک پشت پرده بعد از رسیدن میوههای آن به رنگ سفید در میآید. این کاسهها، میوه عروسک پشت پرده را داخل خود نگاه میکنند. کاسههای عروسک پشت پرده بسیار نازک هستند و مانند کاغذ زود پاره میشوند. تا کنون 120 نوع از این گیاه شناخته شده است. یک نکته دیگر در مورد عروسک پشت پرده این است که گونههای مختلف آن در کشورهای ایران، ژاپن، چین، اسپانیا، ترکیه و ایتالیا رشد میکنند.
کاربردهای عروسک پشت پرده
عروسک پشت پرده به دلیل ظاهرش کاربردهای زیادی دارد. موارد طرز استفاده از عروسک پشت پرده شامل کاربردهای تزئینی و دارویی میشوند. تزئینات شامل تهیه مربا، سس، کیک، شیرینی، تزئین انواع دسر و پودینگ و حتی تزئین دسرهای مختلف زمستانی میشود. در مورد خواص دارویی عروسک پشت پرده موارد گستردهتری وجود دارد که در ادامه بررسی میشود. چیزی که باید به آن توجه کنید، نحوه مصرف و مقدار استفاده از این گیاه است. عروسک پشت پرده یک گیاه دارویی پرخاصیت است که اگر بیش از اندازه استفاده شود، خطراتی را به وجود میآورد. عروسک پشت پرده در صورت مصرف زیاد خطر مرگ به همراه خواهد داشت و باعث جلوگیری از بارداری میشود. بنابراین حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. برای خرید انواع گیاهان دارویی میتوانید به سایت دیجی عطار مراجعه کنید.
کاربردهای تزئینی عروسک پشت پرده
رستورانها و کافیشاپهای زیادی از زیبایی بامزه میوه عروسک پشت پرده برای تزئین غذاها و دسرها استفاده میکنند. این گیاه دارویی به شکل رسیده یا خام برای تزئین دسرهای پاییزی و زمستانی کاربرد زیادی دارد. البته در بعضی موارد از میوه عروسک پشت پرده برای تزئین دسرها و غذاهای تابستانی هم استفاده میشود. در انواع کمپوتها و بستنیهای میوهای از این گیاه دارویی یا میوه آن استفاده میشود. برگها و میوههای این گیاه خاصیت دارویی دارند اما قسمتی از عروسک پشت پرده که به عنوان تزئینات استفاده میشود، میوه و پوشش میوه است. موارد استفاده از عروسک پشت پرده در حیطه تزئینات شامل شیرینیجات و کیکها هم میشود. در کشورهای اروپایی، عروسک پشت پرده را به شکل تازه یا خشک شده در تولید انواع سس و مربا هم استفاده میکنند.
کاربردهای دارویی عروسک پشت پرده
در مورد طبع این گیاه باید بدانید که طبع عروسک پشت پرده دقیقا در نقطع مقابل طبع جینسینگ سفید قرار دارد. یعنی طبع عروسک پشت پرده، سرد و خشک است. این گیاه خواص درمانی زیادی دارد. بیشتر به شکل دمنوش یا جوشانده مصرف میشود. به دلیل اینکه در کاربردهای تزئینی، عروسک پشت پرده بیشتر به شکل دانهای مصرف میشود، نمیتوان زیاد از خواص دارویی آن بهرهمند شد. برای بهرهمندی از خواص عروسک پشت پرده باید آن را به صورت خشک شده و دم کرده استفاده کرد. بعضی از مهمترین کاربردهای دارویی این گیاه عبارتند از:
کاهش وزن
موارد استفاده از عروسک پشت پرده بسیار گسترده است و شامل کاهش وزن هم میشود. میوه عروسک پشت پرده دارای چربی غیر اشباع است که به کاهش وزن و چربی سوزی کمک میکند. این گیاه دارویی حاوی مقدار زیادی فیبر است که برای کاهش وزن استفاده میشود. فیبر برای عضله سازی هم مفید است. به همین دلیل استفاده از این گیاه برای لاغری و عضله سازی همراه ورزش هم توصیه میشود. این گیاه سرشار از کبروهیدرات است. همانطور که میدانید کربوهیدرات هم یکی از مواد موردنیاز برای کاهش وزن است.