آیا تا به حال اسم سم رایسین را شنیده اید؟ سمی کشنده و مهلک که از دانه های گیاه کرچک گرفته می شود. بهترین کیفیت دانه های کرچک را می توانید از عطاری آنلاین دیجی عطار تهیه نمایید. در سال های اخیر چندین مورد پرونده بیوتروریسم با این سم خطرناک مشاهده شده است. آیا مسمویت با رایسین قابل تشخیص است ؟ خرید پودر رایسین به علت شدت عوارض تنها در مراکز غیر قانونی انجام می شود. با روش های آزمایشگاهی می توان این نوع سم را تشخیص داد، ولی با توجه به زمان بر بودن وهزینه های بالا در تمامی موارد این کارهای تشخیصی انجام نمی شود و بیشتر در پیگیری پرونده های تروریستی و جنایی قابل توجیه است.
منشا ساخت سم رایسین
شاید برای شما نیز جالب باشد که قوی ترین سم کشنده از دانه های گیاه کرچک ساخته می شود. متاسفانه روش ساخت این سم خیلی آسان و کم هزینه است. خیلی خطرناک است که سمی فوق العاده کشنده به راحتی می تواند در کوچکترین آزمایشگاه ها تولید شود و تهدیدی جدی برای زندگی تعداد زیادی از انسان ها باشد.
میزان سمیت رایسین به قدری بالا است که سمیت آن هزار برابر بیشتر از سیانور است. همه ما سیانور را به عنوان قوی ترین سم کشنده می شناسیم. پس مسمومیت با رایسین شوخی بردار نیست و حداکثر در عرض چند روز فرد مسموم دیگر زنده نخواهد بود.
روش های اثر گذاری سم رایسین
سم رایسین از سه طریق گوارشی، تنفسی و تزریقی می تواند اثرات سمی خود را در فرد ایجاد کند. حتی کمترین مقدار آن به اندازه چند پره نمک شدید ترین اثرات را ایجاد خواهد نمود و تا چند روز پس از اولین تماس باعث مرگ فرد خواهد شد.
شایع ترین علائم مسمومیت با رایسین
علائم شایع مسمویت با سم رایسین وابسته به این است که فرد به کدام یکی از روش های گوارشی و یا تنفسی به این سم آغشته شده باشد. مثلا در صورت استنشاق این سم حتی به کمترین مقدار راه های تنفسی فرد مسدود شده و فرد به سختی خواهد توانست نفس بکشد. در صورت خوردن و یا آشامیدن سم، دستگاه های گوارشی فرد مانند کبد، معده و روده با اختلال جدی مواجه خواهد شد و علائمی مانند حالت تهوع، سرفه، و استفراغ دیده خواهد شد.
معمول ترین تست های رایج برای تشخیص نمونه های مشکوک به سم رایسین
در ابتدای مشاهده علائم مسمومیت و نبود هیچ ظن و حدسی مبنی بر مسمومیت با رایسین تشخیص این نوع مسمومیت پیچیده و مشکل است. پزشگان متخصص علوم آزمایشگاهی در جواب این سوال که آیا مسمویت با رایسین قابل تشخیص است بیان می کنند که اگر علائم و نشانه های خارجی و اظهارات فردی مبنی بر مسمومیت یا این ماده وجود داسته باشد با برخی تست های تشخیصی و آزمایشگاهی شاید بتوان این نوع مسمومیت را تشخیص داد. از معمول ترین روش های تشخیصی می توان به روش های ایمونولوژی برای غربال گری اشاره نمود. کروماتوگرافی و طیف سنجی جرمی نیز بیشترین کمک را به تشخیص دقیق تر خواهند کرد.
تست نمونه های زنده یا بیولوژیکی
اگر بافت زنده ای از بدن انسان و یا حیوان آلوده به سم رایسین باشد با انواعی از تکنیک های آزمایشگاهی و میکروبیولوژی احتمال تشخیص آلودگی وجود دارد. از معتبرترین این تکنیک ها می‌توان به الیزا و اسپکترومتری جرمی اشاره نمود. گرانی دستگاه ها و نبود تیم تشخیصی متخصص امکان انجام این تست ها را در تمامی آزمایشگاه ها غیر ممکن نموده است و تنها در مراکز خاص نظامی امکان انجام این تست ها وجود دارد. از آن جا که بافت های بدن پس از ابتلا به این نوع سم تغییرات محسوسی پیدا می کنند و ساخت ریبوزوم های پروتئین ها با اختلال مواجه می شود، از طریق مقایسه نمونه های بافتی و یا میان بافتی با نمونه های سالم امکان تشخیص وجود دارد. چون مقداری از سم از طریق ادار و یا مدفوع دفع می شود وجود سم رایسین در نمونه ادرار افراد نیز روش تشخیصی دیگری است.
تست نمونه های غیر زنده یا محیطی
متخصصین علوم آزمایشگاهی در جواب این پرسش که آیا مسمویت با رایسین قابل تشخیص است به تکنیک های خاص ازمایشگاهی اشاره می کنند. مثلا اگر محیطی از طریق هوا آلوده به این سم شده باشد با روش های معمول تکنیک های pcr احتمال تشخیص بالاتر وجود دارد. بسیاری از مراکز نظامی کشورها به علت آسیب های بیوتروریسمی تحقیقات زیادی در این رابطه انجام داده اند. ولی کیت های تشخیصی به مقدار فراوان و آسانی در تمامی مراکز درمانی قابل دسترسی نیستند و تنها در موارد حاد و بحرانی کشور در جنگ های نظامی قابل استفاده است.
تشخیص سخت مسمویت با رایسین
از آن جا که اولین نشانه های پس از مسمویت فرد با سم رایسین غیر اختصاصی است و مانند سایر مسمویت شامل تهوع، استفراغ و سوزش سر دل است، امکان دارد پزشک معالج نتواند این نوع مسمومیت را به دقت تشخیص دهد. اگر علائم به خصوصی پس از مسمویت با رایسین در افراد دیده می شد، پزشکان از طریق این علائم می توانستند شک کرده و تست های رایج کروماتوگرافی را انجام بدهد. ولی چون همچین علائمی مشاهده نمی شود امکان تشخیص مسمومیت با این سم نیز خیلی کمتر می شود و پزشک به سایر موارد مشکوک خواهد شد.
روش های درمان مسمومیت با رایسین
بر فرضی که مسمومیت با رایسین تشخیص داده شود هیچ روش درمانی برای مسمومیت با این سم شناخته نشده است. این سم اثرات تخریبی زیادی در بدن داشته و با غیر فعال کردن ساخت پروتین ها ادامه حیات فرد را با چالش روبرو می کند. هر چند تلاش هایی برای ساخت انواع واکسن ها برای درمان این مسمومیت شده است ولی تا به حال نتیجه قطعی در این زمینه مشاهده نشده است.
تشخیص دقیق مسمومیت
از آن جا که بسیاری از علائم مشاهده شده خارجی در این نوع مسمومیت مشابه سایر عفونت های گوارشی و تنفسی است نیاز به دقت تظر بالای پزشک معالج دارد وگرنه امکان تشخیص دقیق وجود ندارد.
نکته پایانی
با توجه به سهولت دسترسی به سم رایسین با قیمت های ارزان و کشندگی بالای آن شناسایی و تشخیص استفاده از این نوع سم از لحاظ مراجع قضایی مهم است. در جواب این سوال که آیا مسمویت با رایسین قابل تشخیص است می توان این جواب را داد که با بسیاری از متدهای آزمایشگاهی می توان این نوع سم را تشخیص داد ولی از آن جا که هزینه های تشخیصی بالا است در تمامی موارد مشکوک این نوع اقدامات انجام نمی‌شود.
