استفاده از استویا به جای قند می‌تواند باعث کاهش کالری غذاها و نوشیدنی‌ها شود. در کنار مزایای زیادی که مصرف گیاه استویا در اختیار شما قرار می‌دهد، ممکن است مصرف این گیاه مضراتی نیز داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به حالت تهوع، نفخ، فشار خون پایین و اختلال در ترشح هورمون‌ها اشاره کرد. استویا یک شیرین کننده غیر مغذی با کالری صفر است که از گلیکوزیدهای استویول ساخته می‌شود. استویاهای موجود در بازار استخراج و تصفیه می‌شوند و در نهایت به شکل یک شیرین کننده شکری مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از مردم برای کاهش میزان مصرف قند خون دست به دامان مصرف استویا می‌شوند، ولی با خطرات و عوارض جانبی احتمالی مرتبط با این شیرین کننده‌ها هیچ آشنایی ندارند. در ادامه این مقاله قصد داریم در مورد مضرات گیاه استویا بیشتر با شما صحبت کنیم.
استویا چیست؟
برگ‌های استویا حدود 200 الی 300 برابر شیرین‌تر از شکر سفید سنتی هستند و مردم قرن‌ها است که از استویا به عنوان یک شیرین کننده و مکمل گیاهی مفید استفاده می‌کنند. با این حال منبع مورد اعتماد سازمان غذا و داروی ایالت متحده آمریکا فقط گلیکوزیدهای استویول با خلوص بالا را برای مصرف در انسان ایمن می‌داند. از طرفی عصاره خام استویا و برگ استویا به عنوان یک افزودنی غذایی توسط FDA تایید شده است. به همین خاطر لازم است که افراد در هنگام مصرف این گیاه دقت کافی داشته باشند.
خواص گیاه استویا
قبل از اینکه بخواهیم در مورد معایب و مضرات گیاه استویا صحبت کنیم، باید خلاصه‌ای در مورد مزایا و فواید این گیاه نیز حرف بزنیم. گیاه استویا یک گیاه فوق العاده مفید برای سلامت بدن است. ترکیبات آنتی اکسیدانی، ویتامین‌های موجود در استویا و همچنین مواد معدنی که در این گیاه وجود دارند، می‌توانند به سلامت عمومی بدن کمک بسیار زیادی کنند. این گیاه چند برابر شیرین‌تر از شکر است، ولی به اندازه شکر برای بدن مضر نیست و حتی می‌تواند باعث کاهش قند خون افراد دیابتی شود.
مصرف استویا به دلیل وجود خواص آنتی اکسیدانی در آن، باعث پیشگیری از سرطان می‌شود. همچنین استویا حاوی ترکیبی است که به سلامت عمومی بدن و پیشگیری از بیماری‌های مختلف کمک زیادی می‌کند. با خواص استویا می‌توانید به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک بسیار زیادی کنید. فقط کافیست که با توجه به دستور مصرف این گیاه از آن استفاده کنید تا شاهد مشکلات خطرناک ناشی از مصرف گیاه استویا نباشید.
مضرات گیاه استویا چیست؟
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید در مورد مصرف استویا به آن توجه داشته باشید، میزان مصرف روزانه این گیاه است. مطابق با تحقیقات انجام شده، میزان مصرف روزانه این گیاه 4 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. این میزان از استویا برابر 12 میلی گرم عصاره استویا با خلوص بالا به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن در طول روز می‌باشد. به طور مثال یک فرد با وزن 60 کیلوگرم، می‌تواند در طول روز به میزان 720 گرم استویا مصرف کند که این میزان واقعا زیاد بوده و هیچ لزومی به مصرف این مقدار استویا نیست. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که مصرف استویا برای بدن ضرر زیادی را به همراه ندارد. چون در هر صورت افراد بیشتر از مقدار مجاز از گیاه استویا استفاده نمی‌کنند.
هنگامی که استویا به عنوان شیرین کننده برای طعم دادن به شیرینی‌ها و خوراکی‌های مختلف استفاده می‌شود، استویای خالص شده به نظر متخصصین دارای عوارض جانبی نیست. با این حال برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که مضرات گیاه استویا قابل بحث است که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
آسیب کلیه
یکی از مضرات گیاه استویا که در برخی از مواقع امکان بروز آن وجود دارد، آسیب به کلیه است. این گیاه یک دیورتیک است که می‌تواند سرعت دفع آب و الکترولیت‌های بدن را از طریق ادرار افزایش دهد. با توجه به اینکه کلیه با هدف فیلتر کردن و تولید ادرار مورد استفاده قرار می‌گیرد، محققان در ابتدا تصور می‌کردند که مصرف استویا در طولانی مدت می‌تواند باعث آسیب به کلیه شود.
اما جالب است بدانید که تحقیقات جدیدتر نشان می‌دهند که گیاه استویا می‌تواند به جلوگیری از آسیب به کلیه نیز کمک کند. در واقع افرادی که دارای بیماری‌های کلیوی بودند از استویا مصرف کردند و نتیجه این شد که این گیاه می‌تواند برای کنترل قند خون، اسید اوریک، کارتینین و ... مورد استفاده قرار گیرد و خواص بسیار زیادی داشته باشد.
علائم گوارشی
از دیگر مضرات گیاه استویا که برخی از افراد با آن مواجه می‌شوند، علائم گوارشی است. در واقع این گیاه دارای الکل‌های قندی اضافه شده است که در صورت مصرف بیش از حد ممکن است علائم ناخوشایندی را ایجاد کنند. به همین خاطر ممکن است برخی از افراد با مصرف گیاه استویا شاهد علائم زیر باشند:
• حالت تهوع
• استفراغ
• سوء هاضمه
• گرفتگی
• نفخ
با این حال در کنار این عیب گیاه استویا که بسیار نادر اتفاق می‌افتد، مطالعات انسانی دقیقی در این مورد وجود ندارند. اما مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که استویا ممکن است باعث افزایش تنوع باکتریایی شود و التهاب روده بزرگ را نیز کاهش دهد. به همین خاطر نشان داده شده است که مصرف استویا می‌تواند به محدود کردن مشکلات گوارشی و حتی کاهش اسهال نیز کمک کند.
کاهش فشار خون
استویا یک گیاه قابل اعتماد برای گشاد کردن عروق است و می‌تواند با گشاد کردن عروق خونی، میزان فشار خون کلی را کاهش دهد. به همین خاطر بسیاری از بیماری‌های قلبی و عروقی که به دلیل افزایش فشار خون رخ می‌دهند، می‌توانند با مصرف استویا بهبود پیدا کنند. محققان تنها جنبه‌های مثبت مصرف استویا را برای کاهش فشار خون بررسی کرده‌اند. اما شواهی وجود ندارد که نشان دهد استویا می‌تواند باعث کاهش فشار خون در سطوح خطرناک شود.
از طرفی کاهش فشار خون برای همه مفید نیست. افرادی که از داروهای کاهنده فشار خون استفاده می‌کنند، باید قبل از مصرف استویا با پزشک خودشان مصرف کنند. چرا که ممکن است مصرف این گیاه با داروهای کاهنده فشار خون آن‌ها تداخل ایجاد کند.
اختلال غدد درون ریز
یکی دیگر از مضرات گیاه استویا، امکان اختلال غدد درون ریز است. در واقع این گیاه دارای ترکیباتی است که می‌توانند باعث اختلال در تولید هورمون‌ها شوند. مطالعه‌ای در سال 2016 نشان داد که سلول‌های اسپرم انسانی که در معرض استویول‌ها قرار می‌گیرند، دچار افزایش پروژسترون می‌شوند.
تحقیقات بیشتر در مورد مضرات گیاه استویا در این مورد برای نتیجه گیری دقیق‌تر مورد نیاز است. در حال حاضر شواهد کافی برای نشان دادن اینکه استویا می‌تواند به اختلال غدد درون ریز در انسان عمل کند، وجود ندارد و همه چیز بر پایه حدس و گمان هستند.
چه افرادی مجاز به مصرف استویا نیستند؟
اگرچه مضرات گیاه استویا هنوز اثبات نشده‌اند و لزوما مصرف این گیاه نمی‌تواند فواید زیادی را به همراه داشته باشد، اما به هر حال برخی از افراد ممکن است در معرض خطر افزایش عوارض جانبی ناشی از مصرف منظم استویا باشند. چرا که استویا می‌تواند باعث کاهش قند خون و فشار خون شود و مانند یک داروی مدر عمل کند. از این رو افرادی که قصد خرید گیاهان دارویی مانند استویا را دارند، باید حتما دقت کافی روی این موضوع داشته باشند؛ چون ممکن است مصرف برخی از گیاهان همزمان با استویا مضراتی را ایجاد کند که متوجه آن نیستید.
استفاده از استویا برای اکثر مردم بی خطر است و می‌تواند باعث کاهش قند خون، خطرات بیماری‌های قلبی و عروقی و اثرات ادرارآوری شود. به همین خاطر افرادی که داروهای گیاهی خاص مصرف می‌کنند یا اینکه مجبور به مصرف داروهای شیمیایی هستند، حتما باید با احتیاط بیشتری اقدام به مصرف استویا کنند. در صورتی که دارای شرایط پزشکی زیر هستید، حتما برای مصرف این گیاه با پزشک متخصص مشورت کنید تا دچار عوارض نگران کننده آن نشوید.
• افرادی که دارای دیابت هستند و داروهای کاهنده خون مصرف می‌کنند.
• افرادی که دارای بیماری سرطان هستند و از داروهای شیمی درمانی استفاده می‌کنند.
• افرادی که دارای بیماری‌های کلیوی هستند و زیاد شدن ادرار برای آن‌ها مضر است.
• افرادی که دارای بیماری‌های کبدی‌اند و مصرف زیاد گیاه استویا می‌تواند برای آن‌ها ضرر و زیان زیادی ایجاد کند.
استویا و بارداری
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید حتما قبل از خرید دمنوش‌های گیاهی و مصرف آن‌ها برای زنان باردار به آن توجه شود این است که دمنوش‌ها و گیاهان دارویی برای بانوان باردار مفید هستند یا مضر؟ برخی از گیاهان دارویی نباید در دوران شیردهی مصرف شوند. تا به امروز هیچ عارضه جانبی در مورد مصرف گیاه استویا با دوز پایین در افراد باردار دیده نشده است.
مطالعات انجام شده در مورد استویا و بارداری بر روی حیوان‌ها بوده‌اند و تا به امروز هیچ دلیل منطقی وجود ندارد که اثبات کند مصرف استویا در دوران بارداری ایمن است. با این حال ممکن است مواد تقلبی در ترکیبات موجود در استویا وجود داشته باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به ساخارین اشاره کرد. به همین خاطر مصرف استویا در دوران بارداری به افراد توصیه نمی‌شود.
آیا خوردن هر روز استویا خوب است؟
مصرف منظم و هر روز استویا به عنوان یک شیرین کننده طبیعی، می‌تواند احتمال بروز خطرات جانبی در اثر مصرف این گیاه را افزایش دهد. مصرف هر روز استویا بی خطر است. با این حال همانطور که در ابتدای مقاله توضیح دادیم، مصرف روزانه این گیاه باید محدود شود و هر یک از افراد مجاز به مصرف 4 گرم از برگ استویا به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خودشان هستند. همچنین در صورتی که نیاز به مصرف استویا فرآوری شده داشته باشید، باید به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خون 12 گرم استویا مصرف کنید.
بنابراین مصرف بیش از حد استویا به هیچ فردی توصیه نمی‌شود. از این رو می‌توان گفت که مضرات گیاه استویا زمانی قابل درک هستند که افراد بیش از مقدار مجاز اقدام به مصرف این گیاه کنند. بنابراین حتی اگر روزانه از گیاه استویا به عنوان شیرین کننده استفاده کنید، احتمال اینکه شاهد بروز خطرات خاصی در سلامتی خودتان باشید بسیار محدود است. فقط کافیست که به موارد منع مصرف این گیاه توجه داشته باشید و بر این اساس از گیاه استویا استفاده کنید.
قیمت و خرید استویا برای بهره مندی از خواص آن
اگرچه مضرات گیاه استویا مهم‌ترین موضوع این مقاله بود. اما طبق توضیحات داده شده در اکثر مواقع مصرف این گیاه هیچ عارضه جانبی جدی را ایجاد نخواهد کرد و هر یک از افراد می‌توانند با توجه به خواص مد نظر خودشان، مقدار کمی از استویا را به عنوان یک شیرین کننده مورد استفاده قرار دهند. در صورت نیاز به خرید برگ استویا می‌توانید از طریق سایت دیجی عطارسفارش خود را ثبت کنید. در این سایت امکان خرید اینترنتی استویا با قیمت مناسب برای شما فراهم شده است. در صورت نیاز به خرید آنلاین روغن‌های گیاهی و سایر گیاهان دارویی نیز می‌توانید از طریق این سایت سفارش خود را ثبت کنید.
