استویا گیاهی مفید است که به طور مستقیم از دل طبیعت و گیاهان گرفته می‌شود. خواص بالای این گیاه آنقدر زیاد است که از آن، فرآورده‌های زیادی به دست می‌آید. از فراورده استویا می‌توان به پودر آن اشاره داشت که در صنایع محصولات قندی شیرینی و شکلات کاربرد دارد. علت این کاربرد جایگزینی شکر و قند کالری‌زا شده است استفاده می‌شود. در این مقاله فراورده‌های استویا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
کنستانتره‌های مایع استویا
کنستانتره مایع یکی از فراورده استویا است. از جوشاندن برگ‌های استویا در آب، کنستانتره به دست می‌آید و به شکل‌های مختلفی در بازار موجود می‌باشد. نمونه ای از کنستانتره استویا را می توان با خیس کردن تعدادی از برگ‌های تازه در مخلوطی از آب و الکل غلات یا آب مقطر آن را درست کنید.
عصاره استویا
عصاره استویا به صورت پودری مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشترین اثر شیرین کنندگی را دارد. به همین علت جهت استفاده از آن باید حجم بسیار کمی از عصاره را برای شیرین کردن مواد غذایی استفاده کنید. امروزه از عصاره استویا در صنایع محصولات قندی شیرینی و شکلات به علت اینکه جایگزین شکر و قند کالری‌زا شده است استفاده می‌گردد.
برگ‌های تازه و خشک
استفاده از برگ‌های تازه یکی از اشکال مصرف گیاه استویا است. برگ‌های این گیاه شیرین هستند و مزه‌ای نزدیک به شیرین بیان دارند. بهتر است جهت مصرف این برگ‌ها آن‌ها را خشک کنید.
مزایای استفاده از فراورده استویا
استویا یک شیرین‌کننده طبیعی غیر مغذی است. این به این معناست که تقریباً کالری آن صفر است. پس در صورتی که تصمیم به کاهش وزن گرفته‌اید این موضوع می‌تواند برایتان جالب باشد. تا به امروز، تحقیقات در مورد فراورده استویا بی‌نتیجه مانده است. تأثیر شیرین‌کننده‌های غیر مغذی بر سلامتی افراد معمولاً به مقدار مصرف شده و همچنین زمان آن بستگی دارد. به عنوان مثال اگر مبتلا به دیابت هستید، ممکن است استویا به کنترل سطح قند خون شما کمک کند.
پژوهش صورت گرفته در سال ۲۰۱۰ که متشکل از ۱۹ شرکت‌کننده سالم و لاغر و ۱۲ شرکت‌کننده چاق بود نشان داد استویا به طرز قابل توجهی سطح انسولین و گلوکز را کاهش می‌دهد. علاوه براین با وجود داشتن کالری کمتر، شرکت‌کنندگان در این پژوهش بعد از خوردن غذا سیر بوده و به خوردن غذای اضافی تمایلی نداشتند. همچنین با توحه به تحقیقات و پژوهش هایی که در طی سال های اخیر صورت گرفته است حاکی از آن دارد که پودر برگ استویا به مدیریت کلسترول کمک می کند. در همین جهت، شرکت‌کنندگان روزانه ۲۰ میلی لیتر عصاره استویا را به مدت یک ماه مصرف کردند.
نتایج صورت گرفته نشان دادد که استویا کلسترول تام، چربی بد خون یا LDL و‌تری گلیسیرید را بدون عوارض جانبی منفی کاهش می‌دهد. همچنین سطح HDL یا کلسترول خوب را افزایش داد. اما هنوز معین نده که آیا مصرف استویا در مقادیر کمتر در زمان های مختلف نیز چنین تاثیری دارد یا خیر.
عوارض جانبی استویا
باتوجه به گفته‌ی FDA به طور کلی گلیکوزید‌های استویا، مانند Reb-A، ایمن هستند. اما FDA، مصرف استویا را با برگ کامل یا عصاره خام آن را به علت نداشتن اطلاعات ایمنی کافی برای استفاده در غذا‌ها و نوشیدنی‌های فرآوری شده تأیید نکرده است. این نگرانی هم وجود دارد که ممکن است گیاه خام استویا به کلیه‌ها، سیستم تولید مثل و سیستم قلبی عروقی بدن آسیب رساند. علاوه بر این ممکن است سبب پایین آوردن زیاد فشار خون شود یا با دارو‌هایی که به منظور کاهش سطح قند خون استفاده می‌شوند تداخل داشته باشد.
بااینکه فراورده استویا برای افراد مبتلا به دیابت بی‌خطر است، اما برند‌هایی از آن که حاوی دکستروز یا مالتودکسترین هستند باید با احتیاط مصرف شوند. دکستروز، گلوکز و مالتودکسترین نشاسته است. مواد نام برده شده به مقدار کمی کربوهیدرات و کالری اضافه می‌کنند. الکل‌های قند هم امکان دارد تا حدی بر میزان کربوهیدرات‌ها مؤثر باشند. چنانچه شما برخی اوقات از استویا استفاده می‌کنید، ممکن است تأثیر زیادی بر قند خون شما نداشته باشد. اما چنانچه در طول روز از آن استفاده کنید، کربوهیدرات‌ها نیز به بدن شما اضافه می‌شوند.
به عنوان نقطه ضعف اصلی استویا، همچون بسیاری از شیرین‌کننده‌های غیر مغذی می‌توان به، طعم آن اشاره کرد. این گیاه طعم ملایم شیرین بیان را داشته و کمی تلخ است. البته افراد زیادی از این طعم لذت می‌برند. گاها افراد در حین مصرف محصولات استویا که با الکل قند تهیه شده با مشکلات گوارشی از جمله نفخ و اسهال مواجه می شوند.
چگونه از استویا به عنوان جایگزین قند استفاده می شود؟
نیم بند انگشت استویا یا فراورده استویا را با حدود یک قاشق چای‌خوری شکر برابری می‌کند. راه‌های مناسب استفاده از استویا عبارتنداز: قهوه یا چای لیموناد‌های خانگی استفاده در بلغور جو دوسر گرم یا سرد، استفاده در اسموتی، ریختن در ماست و پخت کیک و شیرینی زیرا دقیقاً همان مزه‌ای را که شکر می‌دهد را دارد. برخی از محصولات استویا مناسب برای استفاده در آشپزی نیستند و در زمان خرید از روی بسته‌بندی آن متوجه می‌شوید. در صورت نداشتن شکر برای پخت شیرینی و کیک بهتر است از پوره موز و سس سیب استفاده کنید. به دست آوردن طعم و شیرینی مورد نظر خود نیازمند چندین مرتبه آزمون و خطا می‌باشد.
مصرف استویا در دوران بارداری
دوران بارداری وضعیتی حساس است که مصرف هر ماده غذایی در این زمان باید کنترل شده باشد. به عنوان مثال مصرف بیش از اندازه قند می‌تواند سبب بروز دیابت بارداری و احتمال اضافه وزن کودکان در آینده، ایجاد مسمومیت بارداری و کاهش قدرت شناختی در دوران کودکی را به همراه داشته باشد. به همین علت افراد زیادی تمایل دارند که قند‌های طبیعی را جایگزین شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی کنند. چند نمونه از محبوب‌ترین آن‌ها اسپارتام، استویا، ساخارین، سوکرالوز و نئوتام هستند.
در این میان فراورده استویا یکی از گیاهان شیرین و کم کالری است که مورد توجه زنان باردار قرار می‌گیرد. اما آیا مصرف آن در دوران بارداری بی‌خطر است؟
مطالعات زیادی در این زمینه صورت نگرفته است، اما باز هم همه چیز بستگی به شرایط دارد. شایان ذکر است بر اساس توصیه‌های انجام گرفته زنان باردار باید از مصرف برگ‌های کامل استویا یا عصاره‌های فرآوری شده آن خودداری کنند، به این صورت که برگ‌های خام گیاه مصرف نشوند. اما در مقابل مصرف متعادل عصاره‌های تصفیه شده می‌توانند ایمن باشند.
وضعیت فرآوری استویا در ایران
در حال حاضر کارخانه فرآوری استویا و استخراج صنعتی ترکیبات گلیکوزیدی یا همان ماده مؤثر استویا که در برگیرنده استویوزید و ریبودیوزید می باشد، در کشور وجود ندارد و تمام محصول تقریباً به صورت خانگی و طب سنتی مصرف می‌شود. پس به سرمایه‌گذاری در این بخش نیاز كاملا محسوس است.
در حال حاضر ایران یکی از واردكنندگان ماده استوساید است، حمایت از پرورش و تولید گیاه استویا و ساخت فراورده استویا، این ترکیب می‌تواند همزمان با جلوگیری از خروج ارز، سبب کار آفرینی و بهره‌گیری كارآمدتر از زمین‌های كشاورزی گردد و با تأمین نیاز صنایع غذایی داخلی، حتی فرصت صادرات آن به كشور‌های دیگر را نیز فراهم شود.با توجه به نیاز‌های این گیاه در مناطق جنوبی کشت موفق این محصول در گلخانه انجام می‌شود. مسائلی همچون تأمین هزینه‌های احداث گلخانه، مدیریت و… هم در جنوب کشور بسیار مهم است. بذر استویا قدرت رویش پایینی دارد، پس روش مؤثر و مفید گیاه افزایی برای این گونه کشت بافت است.
راه‌اندازی مراکز پیشرفته جهت تولید نشای استویا از دیگر مسائلی است که باید مورد توجه قرار گرفته شوند.به علت شیرینی بالای گیاه استویا، حشرات به این محصول علاقه‌ای ندارند و استویا آفات و بیماری‌های چندانی ندارد، به همین علت با مدیریت عملیات کاشت، داشت و برداشت کشاورزان در بسیاری کشور‌ها توانسته‌اند استویا را به صورت ارگانیک کاشت کنند.
پس در صورتی که تولیدکنندگان استویا، بی‌کالری بودن آن را با ویژگی تولید ارگانیک تلفیق کنند ، در ترویج این محصول کمک قابل ملاحظه‌ای خواهد شد، تلفیق جاذبه‌ها به این معناست که عرضه شکر استویا، از ابتدا به عنوان محصول شیرین‌کننده‌ای باشد که نه برای تولید آن کود و سم شیمیایی استفاده شده باشد، نه به آلایندگی‌های فرآیندی دچار شده و نه کالری و کربوهیدرات دارد.
در وضعیتی که اغلب مردم هنوز محصولی به نام استویا را ندیده‌اند که بخواهند پیشینه ذهنی از استویای غیر ارگانیک داشته باشند، از ابتدا می‌توان پیش فرض ذهنی آن‌ها را روی ارگانیک بودن استویا قرار داد. حتی می‌توان که در جا‌هایی مفهوم ارگانیک را از این طریق ترویج داد؛ به این معنی که با رسانه‌ای کردن عبارت «استویا، شیرین‌کننده بی‌کالری و ارگانیک» توجه جامعه را در مورد چیستی «ارگانیک» جلب کرد.
پیشنهاد ویژه
گیاه استویا شیرین‌کننده‌ای طبیعی است و برای افرادی که که به دیابت مبتلا هستند مناسب است. فراورده استویا بهترین جایگزین برای شکر و شیرینی‌های مصنوعی است و هم اکنون بسیاری از کارخانه‌های ساخت نوشابه از عصاره گیاه استویا در محصولات خود استفاده می‌کنند. برای تهیه و سفارش این فرآورده می‌توانید از عطاری آنلاین دیجی عطار اقدام نمایید. این مرکز با ارائه انواع گیاهان دارویی، انواع دمنوش و... آماده ارائه محصولات خود در بسته‌بندی مناسب و کیفیت بالا می‌باشد. شایان ذکر است علاوه بر سفارش آنلاین می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۴۶۰۴۰۴۵۱ تماس برقرار نمایید.
