معرفی مشخصات گیاه انجبار

انجبار از جمله گیاهان دارویی است که بیشتر در کشورهای مختلفی چون اروپا و انگلستان می‌روید. این گیاه اغلب با گل آذین آلپ اشتباه گرفته می‌شود. اما باید بدانیم که گیاه انجبار از لحاظ ظاهر و خواص دارویی با گیاه گل آذین آلپ متفاوت است. در این مطلب قصد داریم به معرفی مشخصات گیاه انجبار اعم از زیستگاه، خواص دارویی و روش مصرف و عوارض آن بپردازیم. پس اگر بنا به دستور متخصص یا تجویز پزشک طب سنتی قصد دارید از این گیاه استفاده کنید اما هنوز اطلاعاتی در مورد آن در دسترس ندارید، بهتر است با ما همراه شوید.

مشخصات ظاهری گیاه انجبار

از جمله مشخصات گیاه انجبار می‌توان به ویژگی‌های ظاهری آن اشاره کرد که در شناسایی این گیاه اهمیت زیادی دارد. گیاه انجبار، گل‌های صورتی و قرمز رنگ دارد. انجبار یک گیاه چند ساله علفی است که ارتفاع آن به 20 الی 80 سانتی‌متر می‌رسد. در بعضی موارد ارتفاع این گیاه به 1 متر هم می‌رسد. پایه و ریشه این گیاه اغلب ضخیم و پیچ‌خورده است. این گیاه برگ‌های متراکمی در قسمت پایین ساقه و نزدیک زمین دارد. گل‌های گیاه انجبار در اواخر بهار تا پاییز رشد کرده و شکوفه می‌دهند. شاخه‌ها و ساقه‌های انجبار اغلب صاف و بدون کرک و ایستاده هستند. گل‌های گیاه انجبار به صورت سنبل رشد می‌کنند و چندتایی هستند. انجبار بیشتر در خاک‌های مرطوب رشد می‌کند و زمانی که خاک خشک می‌کند، گیاه به خواب و رکود می‌رود. 

زیستگاه گیاه انجبار

انجبار دارای طبع سرد و خشک است و بیشتر در مناطق مرطوب و تالاب‌ها رشد می‌کند. البته این گیاه در مناطقی غیر تالاب‌ها هم رشد می‌کند. در خارج از کشور، انجبار در اروپا بیشتر رشد می‌کند. در ایران از آنجایی که انجبار از گیاهان مناطق سردسیر است بیشتر در نواحی غربی کشور رشد می‌کند. بنا به مشخصات گیاه انجبار، این داروی پرخاصیت طبیعی بیشتر در آذربایجان، کوه سهند، تبریز و همدان، تخت سلیمان و لرستان رشد می‌کند.

ترکیبات و ساختار گیاه انجبار

از مشخصات گیاه انجبار می‌توان به ساختار و ترکیبات آن اشاره کرد. برای شروع باید بدانید که این گیاه با طبع سرد، دوستدار مناطق مرطوب و سرشار از تانن است. گیاه انجبار حاوی انواع ویتامین‌ها، قندها، آمیدون، اسید گالیک آزاد، مواد آلومینوئیدی، اکسالات کلسیم، ویتامین ث، نشاسته، اسید سیلیسیک و لعاب و صمغ است.

خواص دارویی انجبار

​گیاه انجبار در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد. گیاه انجبار حاوی تانن فراوان است. از این رو، انجبار بیشتر برای درمان ناراحتی‌های معده استفاده می‌شود. از میان خواص دارویی ریشه انجبار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

درمان گلو درد

گیاه انجبار بیشتر به صورت جوشانده مصرف می‌شود. از زمان‌های قدیم، جوشانده انجبار را به صورت غرغره برای درمان زخم‌ها و ناراحتی‌های دهان و گلو استفاده می‌کردند. عفونت‌های گلو و دندان و لثه هم با کمک این جوشانده درمان می‌شوند.

رفع ترشحات زنانه

یکی از مهم ترین خواص دارویی و مشخصات گیاه انجبار، خاصیت ضد التهاب بودن آن است. انجبار به صورت کمپرس هم استفاده می‌شود و برای درمان تشرحات زنانه و سایر ترشحات مخاطی کاربرد دارد.

درمان مشکلات گوارشی

رفع اسهال، التهاب مجاری ادراری، درمان بی اختیاری ادراری و مشکلات گوارشی رایج و رفع ترشحات سفید مبهل از جمله بیماری‌های رایجی هستند که با جوشانده گیاه انجبار درمان می‌شوند. ورم معده هم از دیگر مشکلات شایعی است که با مصرف صحیح دمنوش گیاه انجبار رفع می‌شود.

رفع مشکلات زنانه

مشکلات رایج زنانه از جمله التهاب‌های اندام‌های تناسلی زنانه، خونریزی رحم و انزال زودرس هم از دیگر مشکلات جنسی هستند که با مصرف این گیاه دارویی به مرور زمان برطرف می‌شوند.

جلوگیری از سقط جنین

از مشخصات گیاه انجبار می‌توان به خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی آن اشاره کرد. این گیاه بر خلاف گیاهان دارویی مانند پنجه مریم که موجب شل شدن عضلات و سقط جنین می‌شوند، بر عکس عمل می‌کند. به عبارت دیگر، انجبار برای جلوگیری از شل شدگی عضلات رحم و سقط جنین عالی عمل می‌کند و از گذشته در طب سنتی برای درمان این عارضه مصرف می‌شود.

بهبود زخم‌ها

انجبار دارای خاصیت ضد میکروبی است. یعنی اگر آن را با یک هونگ یا سنگ بکوبید و از آن ضماد تهیه کنید، سپس ضماد را روی زخم قرار دهید، خونریزی را بند می‌آورد. اجبار برای درمان عفونت‌های زخم و خونریزی‌های شدید هم مفید است. این گیاه برای قطع خونریزی داخلی هم مفید است.

تقویت سیستم ایمنی بدن

گیاه انجبار معمولا برای تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان اسهال تجویز می‌شود. این گیاه برای ضد عفونی کردن بدن و درمان زخم‌ها و التهاب‌ها مفید است و از آن برای قطع تب‌های شدید هم استفاده می‌شود.

درمان بواسیر

بواسیر از مشکلات دردناکی است که اگر به موقع درمان نشود هم زندگی روزمره فرد را مختل می‌کند و هم مشکلات جدی‌تری را به وجود می‌آورد. برای درمان بواسیر باید 15 گرم انجبار را با 3 لیتر آب داخل ظرفی ریخته و بجوشانید. سپس اجازه دهید تا آب آن به نصف اندازه اولیه برسد. در نهایت می‌توانید 200 گرم شکر به آن اضافه کنید. این ترکیب را به شکل محلول به مدت یک هفته مصرف کنید تا نتیجه آن را ببینید. این گیاه همچنین جهت درمان خراش‌های مقعد هم مصرف می‌شود.

درمان بیماری‌های دهان و دندان

اگر در دهان یا لثه و دندان هم التهاب دارید، با مصرف جوشانده گیاه انجبار می‌توانید التهاب را برطرف کنید. جوشانده گیاه انجبار می‌تواند برای درمان برفک دهان مورد استفاده قرار گیرد. این گیاه به صورت دهانشویه مصرف شده و برای محکم شدن لثه‌ها مفید است.

روش مصرف گیاه انجبار

جالب است بدانید که روش‌های مصرف زیادی برای گیاه انجبار پیشنهاد می‌شود. اگر این گیاه را برای درمان اسهال و بواسیر استفاده کنید معمولا پیشنهاد می‌شود از روش تنقیه کمک بگیرید. جالب است بدانید که بعضی افراد حتی برگ‌های تازه این گیاه را به صورت سبزی یا جوانه در سالاد یا کنار وعده‌های غذایی خود استفاده می‌کنند. متداول‌ترین و بهترین روش مصرف گیاه انجبار تهیه جوشانده و دمنوش این گیاه است. با توجه به مشخصات گیاه انجبار، بهتر است دمنوش آن را بیشتر از 4 الی 6 هفته مصرف نکنید. برای تهیه دمنوش انجبار، کافی است یکی دو قاشق انجبار خشک را در یک فنجان آب ریخته و داخل قوری بجوشانید. برای غرغره دهان با گیاه انجبار، باید یکی دو گرم از خشک شده ریشه انجبار را داخل یک فنجان آبی که از قبل جوشانده شده و سرد شده بریزید. سپس می‌توانید دهان خود را با آن بشویید.

در مورد روش مصرف گیاه انجبار یک نکته جالب وجود دارد. باید بدانید که در زمان‌های قدیم ریشه و پوست ریشه انجبار را در مقدار کمی آب می جوشاندند. با بخار شدن آب، به مرور زمان غلظت این ترکیب بیشتر می‌شد تا اینکه حالت خمیر مانندی از این معجون تهیه می‌شد. سپس این خمیر غلیظ را به شکل حب یا قرص‌های نسبتا بزرگ قرمز رنگی در‌ می‌آوردند که برای مصرف باید زیر نور آفتاب خشک می‌شد. بعضی افراد عقیده دارند که اگر پورد ریشه انجبار خشک را روی زخم بریزید، زخم‌ها التیام می‌یابند و خشک می‌شوند.

عوارض جانبی گیاه انجبار

عوارض گیاه انجبار

تمامی گیاهان دارویی در طب سنتی برای بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید هستند. اما مضرات ریشه انجبار برای سلامتی چیست؟ توجه به این نکته لازم است که مصرف بیش از اندازه انجبار عوارضی را به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال، اگر بیش از اندازه دمنوش انجبار را میل کنید ممکن است با مشکلاتی نظیر انسداد روده یا حتی یبوست مواجه شوید. اگرچه مصرف انجبار در بسیاری از موارد عوارضی به همراه ندارد اما تجربه نشان داده است در بعضی افراد، عوارضی چون حالت تهوع و استفراغ هم بعد از مصرف بیش از حد انجبار بروز می‌کنند.

احتیاط‌های لازم برای مصرف گیاه انجبار

یکی از نکات مهم در مورد مصرف این گیاه دارویی، توجه به مشخصات گیاه انجبار است. همانطور که گفته شد، این گیاه دارای طبع سرد است و برای سردمزاجان مناسب نیست. به هر حال اگر برای درمان بیماری خود قصد دارید از گیاه انجبار استفاده کنید بهتر است آن را همراه با زنجبیل یا یک گیاه دارویی با طبع گرم مصرف کنید تا تاثیر سردی آن کمتر شود. گیاه انجبار با موادی نظیر املاح آهن سازگاری ندارد. بنابراین بهتر است همزمان با این مواد مصرف نشود. معمولا توصیه می‌شود بانوان باردار و شیرده از این گیاه استفاده نکنند. اگر برای جلوگیری از سقط جنین در بارداری از این گیاه استفاده می‌کنید، بهتر است با پزشک زنان مشورت کرده و سپس دمنوش آن را نوش جان کنید.

یک پیشنهاد جذاب

انجبار یکی از گیاهان دارویی دوستدار محیط‌های مرطوب و سرد است. از این رو، انجبار بیشتر در نواحی غربی کشور مانند تبریز و کوه سهند رشد می‌کند. انجبار طبع سردی دارد و بیشتر برای درمان اسهال و مشکلات روده استفاده می‌شود. البته مشخصات گیاه انجبار کمک می‌کند این گیاه برای درمان مشکلات زنانه و حتی بهبود سریع زخم‌ها مفید باشد. مصرف دمنوش گیاه انجبار بیشتر از 4 هفته توصیه نمی‌شود. زیرا ممکن است عوارضی مانند یبوست به همراه داشته باشد. در صورتی که بعد از مصرف گیاه انجبار با نشانه‌های حساسیت مواجه شدید، بهتر است مصرف این گیاه را قطع کرده و با خرید انواع گیاهان دارویی، انواع روغن‌ها و سفارش انواع دمنوش‌ها از موارد جایگزین استفاده کنید. در این رابطه می‌توانید با شماره 02137515 تماس گرفته و با کارشناسان دیجی عطار هم مشورت کنید.