ـ جهت شست و شوی روده، تخم اسفرزه را در یک لیوان آب گرم ریخته و هم بزنید. وقتی که لعابش درآمد کمی آب لیمو ترش به آن افزوده و مصرف کنید.
- برای تسکین عطش ناشی از بیماری حصبه، برطرف کردن گرفتگی صدا ناشی از گرمی و حرارت، کاهش درد، رفع خارش و قطع خونریزی بواسیر، آن را در آب بریزید و بگذارید بماند و دائم به جای آب آن را میل کنید.
- برای برطرف کردن خارش ناحیه ی واژینال، آن را همراه با عناب در آب خیس کنید، بعد آب آن را صبح ناشتا بخورید و با مقداری از آن بدن را بشویید.
- به عنوان ادرار آور و برای درمان سوزاک، آب دم کرده آن را بنوشید.
- برای جلوگیری از خونریزی زیاد قاعدگی و درمان اسهال خونی، هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک فنجان آب جوش بریزید، بعد با نبات شیرین کرده و بخورید.
- در استعمال خارجی، از لعاب دانه گیاه مذکور، نوعی کولیر جهت رفع ورم چشم تهیه می گردد.
- برای درمان اسهال های طولانی و مزمن، آن را بو بدهید و هر روز بخورید.
- برای درمان گلودرد، لعاب آن را دایم در گلو غرغره کنید و بعد بخورید.
- برای درمان برفک، سوختگی، تاول و زخم های دهان نیز، لعاب آن را در دهان نگه دارید.
- برای درمان سوزه و دمل، یک الی دو قاشق سوپ خوری از آن را در کمی آب بریزید، بعد آن را بر روی موضع بگذارید، اگر در بار اول اثر نکرد این عمل را دوباره تکرار کنید.
- برای درمان سالک، آن را بکوبید، بعد با سرکه خمیر کرده و هر روز صبح و شب بر روی موضع ضماد کنید.
- برای تسکین سردرد ناشی از آفتاب، گل ختمی کوبیده شده را با لعاب آن مخلوط کنید و بر روی پیشانی بمالید.
- برای تسکین سردرد، کوبیده ی آن را همراه با گلاب ضماد کنید.
- برای درمان دمل یا کورک پستان، آن را خیس کنید، بعد دانه های آن را با برگ کوبیده شده ی خرفه ی تازه مخلوط کرده و ضماد کنید.
- برای تسکین سردرد های گرم و رفع خشکی دماغ و اعصاب، کوبیده ی آن را با روغن بنفشه ضماد کنید. همچنین اگر مدتی این ضماد را هر شب تکرار کنید، برای رشد و نرم کردن مو و جلوگیری از موخوره بسیار مفید است.
- برای نرم کردن ورم ها به خصوص ورم های پشت گوش و تسکین درد مفاصل گرم و نقرس، لعاب آن را همراه با سرکه و روغن گل سرخ ضماد کنید.