خارمریم

گیاهی است یک یا دو ساله، بدون کرک، به رنگ سبز مات، دارای ساقه ای ایستا به طول ۰/۸ تا ۱/۵ متر با شاخه های نسبتا ضخیم که به یک کپه ی سبز شیاردار منتهی می شوند، برگ های منقسم و دندانه دار به رنگ سبز که در کناره های آن ها لکه های سفید وجود دارد، گل های آن لوله ای و درشت و به رنگ صورتی یا ارغوانی است که در کپه ی انتهایی قرار گرفته اند و میوه هایی به شکل فندقه دارد. میوه های (دانه) فندقه ای شکل گیاه بخش دارویی آن را تشکیل می دهند. فندقه های رسیده به رنگ قهوه ای تیره یا کرم مایل به قهوه ای هستند و زمان جمع آوری آن ها پس از رشد و نموی کامل است. این گیاه در اواخر بهار گل می دهد و در حد فاصل شهریور تا مهرماه محصول برداری از آن صورت می گیرد. پراکندگی این گیاه در ایران در نواحی شمالی (گنبد کاووس، آزادشهر، کلاردشت و البرز مرکزی)، شمال غرب (آذربایجان و دشت مغان)، غرب (کرمانشاه و پشت کوه)، جنوب و جنوب غربی (خوزستان، شوش، رامهرمز، فارس، کازرون و برازجان) می باشد.