کاکل ذرت

گیاهی است از خانواده ی Gramineae، علفی، یک ساله، افراشته، بلند، به ارتفاع ۱ تا ۲ متر و یا بیشتر، دارای برگ های پهن، سر به پایین، خطی، نوک باریک با حاشیه ی موج دار، گل های نر که به شکل خوشه ای مرکب از سنبل ها در انتهای ساقه به رنگ قرمز روشن و گل های ماده متشکل از دو تا چهار گل در هر پایه در کنار برگ قرار دارند و خامه هایی (کاکل) به طول حدودا ۲۰ سانتی متر که همراه یا بعد از شکوفایی گل ها ظاهر می شوند. کاکل ذرت در اصل دسته خامه های مربوط به گل آذین ماده ی گیاه است که از غلاف اطراف گل آذین بیرون آمده و رو به پایین قرار گرفته اند. البته عموما به نام کلاله های ذرت خوانده می شود که اشتباه است. میوه ی ذرت مدور، سخت، شفاف و بر حسب واریته ها و نژادهای مختلف گیاه، به رنگ های سفید، زرد، قهوه ای تیره یا مایل به قرمز دیده می شود. ذرت انواع مختلفی دارد از جمله ذرت خوراکی و دامی که نوع اول شیرین تر و کوتاه تر از نوع دامی آن است. برداشت ذرت بسته به نوع مصرف و موارد استفاده متفاوت است. چناچه برداشت جهت دانه باشد باید برگ های روی ذرت خشک کاغذی شده و رنگ زرد روشن به خود گرفته باشند که معمولا ۸ - ۷ هفته پس از گل دادن صورت می گیرد و در مناطق مختلف متفاوت است. اما از آنجا که خامه ها باید از ذرت نارس جمع آوری شوند مسلما قبل از وقت مذکور باید آن ها را از گیاه جدا کرد یا آن ها را از ذرت های نارس برداشت شده به دست آورد. دانه، برگ، گل، چوب وسط، ریشه، کاکل و برگ های دور ذرت اندام دارویی گیاه را تشکیل می دهند. روغن این گیاه خاصیت دارویی دارد. این گیاه بومی آمریکای مرکزی، گواتمالا و مکزیک است و امروزه در تمام دنیا کشت می شود. زمین زراعی آن باید دارای املاح فسفر و کلسیم باشد. دانه ی ذرت دارای روغنی است که به حالت متراکم در جوانه ی آن تمرکز دارد،طوری که نزدیک به نصف وزن جوانه را ماده ی روغنی مذکور تشکیل می دهد. روغن ذرت به ۲ روش مرطوب و خشک تهیه می شود: در روش مرطوب دانه های ذرت را به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت در آبی که دارای ۰/۲ درصد اسید سولفوریک است غوطه ور می سازد، این ماده در عین حال که نرم شدن دانه ها را تسهیل می کند، در ضد عفونی کردن و از بین بردن رنگ آن کمک می نماید. دانه های ذرت را بعدا در دستگاه های مخصوص خرد می کنند تا جوانه از دانه جدا شود و سپس اقدام به استخراج روغن از جوانه ها می نمایند. در روش خشک آب را به صورت ذرات ریز با گرد پاش های مخصوص بر روی دانه ها می پاشند و یا آنکه دانه ها را تحت اثر بخار آب قرار می دهند به حدی که دانه ها دارای ۲۰ درصد آب گردند.مراحل بعدی جدا کردن جوانه از دانه به کمک دستگاه های مخصوص و اقدام به روغن کشی از آن ها خواهد بود. به طور کلی استفاده از روش خشک دارای این امتیاز است که اسیدیته ی روغن حاصل کمتر خواهد بود. استخراج روغن از جوانه به صور مختلف صورت می گیرد مانند فشار هیدرولیک یا فشار معمولی ولی مداوم و امروزه با روش های جدید استخراج و تصفیه صورت می گیرد. تصفیه ی روغن ذرت برای مصارف صنعتی ساده ولی برای مصارف خوراکی باید پس از تصفیه ی روغن اسیدیته ی آن خنثی شود و رنگ و بوی آن از بین برود. روغن ذرت به حالت خام دارای حالت روان، چسبنده و رنگ زرد روشن تا قهوه ای تیره است. از این روغن در صابون سازی استفاده می شود و صابون آن حالتی نرم دارد. مراکز عمده ی تولید روغن ذرت، آفریقای جنوبی، آرژانتین، کانادا و مخصوصا اتازونی است. کاکل ذرت را قبل از رسیدن کامل میوه و پژمرده شدن، می چینند و به سرعت خشک می کنند تا پس از خشک شدن رنگ قهوه ای پیدا نماید.