آلوئه ورا - صبر زرد

آلوئه ورا گیاهی است از خانواده ی Liliaceae، به شکل بوته، به ارتفاع ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی متر که گونه های مختلفی دارد. این گونه ها اغلب بدون ساقه یا دارای ساقه ای کوتاه، گل هایی به رنگ قرمز نارنجی یا زرد هستند که در روی یک محور به شکل سنبله ظاهر می شوند و برگ های ضخیم و گوشتی، بدون دمبرگ، دراز، نوک تیز، به رنگ سبز مایل به قرمز و به طول حداکثر ۲ متر می باشند که در بعضی از گونه ها در کناره ی آن ها خارهای نوک تیز، محکم، کوتاه و دور از هم نیز دیده می شود. در برگ های این گیاه عصاره ی فراوانی وجود دارد که شفاف، چسبنده، سبز رنگ و تلخ است و به وسیله ی دستگاه های مخصوص و یا قرار دادن برگ در آب جوش، آن را استخراج می کنند. این عصاره که "صبر زرد" نام دارد انواع مختلفی دارد که سه نوع آن با نام های هندی، عربی و ایرانی مشهور است. صبر زرد در واقع شیرابه ی خشک شده و سفت شده ی آلوئه ورا است که برای تهیه ی آن، برگ های بیرونی را در ماه شهریور یا مهر پس از چند روز بارندگی بریده و به حالت ایستاده و فشرده به هم در داخل ظرف یا گودالی که در زمین کنده شده و در کف آن پوست بز یا اسب قرار داده اند می گذارند. پس از ۲۴ ساعت شیرابه ی حاصله را در یک ظرف مسی بر روی آتش مستقیم به مدت ۴ ساعت تبخیر می نمایند. این کار ممکن است زیر نور آفتاب نیز انجام شود. روش دیگر به وسیله ی دستگاه های فشار انجام می گیرد که از مرغوبیت کمتری برخوردار است. شیرابه ی تغلیظ شده پس از سرد شدن به صورت توده ای به رنگ قهوه ای مایل به سبز است و پس از شکستن حالت شیشه ای دارد. ورقه های نازک شیرابه شفاف بوده و رنگ آن ها مایل به قرمز است. شیرابه در حالت پودر به رنگ زرد مایل به سبز است و دارای بوی تند و طعم تلخ می باشد. در بازار تجارت جهانی نیز، مرغوب ترین نوع آن، صمغی است که بسیار تلخ، با بویی شبیه مرمکی، به رنگ زعفرانی یا سرخ تیره، صاف، براق، ترد (آنقدر که در حین شکستن ریز ریز شود)، مقطع آن مانند بلور و گرد آن به رنگ زرد طلایی باشد. آلوئه ورا بومی آفریقا است و در ایران نیز در جزیره ی خارک کاشته می شود و بومیان به طور سنتی آن را بر مزار مردگان می کارند.