نام علمی اسپند (Peganum harmala) می‌باشد. اسپند گیاهی علفی و چند ساله است و اغلب در شرایط و اقلیم‌های نیمه خشک، مناطق دشتی، خاک‌های شنی و… می‌روید. این گیاه به عنوان بومی کشور‌های مدیترانه شرقی شناخته میشود. در گذشته‌های دور جهت درمان‌های سنتی در آسیای مرکزی، شمال آفریقا و خاورمیانه استفاده می‌گردید و به عنوان بی‌حس‌کننده در خاورمیانه و غرب مدرن استفاده می‌شد. شاید برایتان سؤال باشد که ایا خوردن اسپند باعث مرگ میشود. در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم و فواید و عوارض خوردن اسپند و فایده خوردن اسپند برای سلامتی بپردازیم، با ما همراه باشید.
اسپند چیست؟
برای پاسخ دادن به سؤال ایا خوردن اسپند باعث مرگ میشود ابتدا لازم است با این گیاه آشنا شوید. اسپند از دسته گیاهانی است که به صورت بوته در بیابان‌ها و نقاط معتدل و سردسیر می‌روید. زمانی که دانه این گیاه سوزانده میشود از دود آن برای ضدعفونی شدن هوا، دور‌كننده حشرات، خوشبوكننده و به باور برخی حتی خنثی‌كردن چشم‌زخم و... استفاده میشود.
اسپند که اسفند نیز معرفی میشود را فقط زیر نظر متخصص طب سنتی امتحان کنید. زیرا دانه‌های اسفند در برخی شرایط و تداخلات دارویی به شدت سمی و کشنده می‌باشد. گذشتگان همواره در طب سنتی از این گیاهان شگفت‌انگیز به دلیل خواص زیاد درمانی استفاده می‌کردند. طبع این گیاه گرم است شاید یکی از دلایل مصرف آن این ویژگی باشد.
آیا مصرف خوراکی اسپند می‌تواند موجب مرگ شود؟
همانطور که می‌دانید اسپند به صورت بوته در بیابان‌ها و نقاط معتدل و سردسیر می‌روید. در اطراف زنجان و همدان این گیاه به وفور رشد می‌کند. دانه‌های اسپند در آسیا به عنوان داروی ضدانگل كرم‌كش و كشنده آمیب استفاده میشود. اسپند در سایر كشور‌ها نیز طرفداران زیادی دارد؛ مردم یونان از اسپند به عنوان قاعده‌آور، كرم‌كش، مسكن و خواب‌آور نیز استفاده می‌كنند.
در گذشته مردم هند برای سفلیس و در آفریقا نیز برای کنترل تب از اسپند استفاده می‌كردند، گرچه مصرف خوراكی این گیاه می‌تواند مسموم‌كننده باشد، اما بعضی از افراد محلی در این كشور‌ها هنوز از آن برای درمان آسم، كولیك، تب، سنگ‌های صفراوی، سكسكه، زردی، مالاریا، درد‌های عصبی، پاركینسون، افتادگی‌رحم، روماتیسم و بیماری‌های ادراری ـ تناسلی استفاده می‌كنند.
اسپند برای افراد گرم مزاج مضر است و افرادی كه مزاج گرم و خشك دارند، سعی کنند مقدار كمی از آن را بخورند تا دچار مشكل نشوند. اگر جوشانده اسپند را صاف‌كرده با عسل و روغن كنجد بنوشید، بشدت حالت تهوع ایجاد می‌كند. مصرف این گیاه در افراد گرم مزاج سبب سردرد و حالت تهوع میشود. مجموعه دیجی عطار به عنوار مرکزی معتبر انواع گیاهان دارویی و اسپند را در کیفیت و قیمتی مناسب ارائه می کند.
عوارض جانبی مصرف اسپند
معمولاً از گیاه اسپند بیشتر به عنوان خوشبوكننده هوا و ضدعفونی کردن هوا استفاده میشود و شكل خوراكی آن كمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا مصرف نادرست آن باعث عوارضی چون تشنج، تهوع، سكسكه، ترشح بیش از حد بزاق و تضعیف سیستم اعصاب مركزی به همراه خواهد داشت.
سمی بودن این گیاه به حدی است كه حتی حیوانات هم با مصرف آن دچار مسمومیت خواهند شد و مواردی از مرگ و میر در حیوانات نیز گزارش شده است. مطالعات جدید درباره خواص دود دانه‌های اسپند، نشان می‌دهد كه این ماده ضد عفونی‌كننده است و در قدیم برای كاهش تأثیر میزان سم گیاه اسپند آن را چند بار در آب خیس می‌كردند.
خواص درمانی اسپند
برخی از آزمایش‌های اولیه انجام شده در آزمایشگاه‌ها یا روی حیوانات نشان می‌دهد که عصاره اسپند می‌تواند فوایدی برای سلامتی داشته باشد، اما این اثرات قطعی نیست و شواهد کافی برای تأیید اثربخشی آن وجود ندارد و هنوز نیاز به انجام مطالعات بیشتری می‌باشد تا با اطمینان کامل به سؤال ایا خوردن اسپند باعث مرگ میشود، پاسخ داد. در ادامه قصد داریم تا تعدادی از خواص این گیاه را شرح دهیم.
۱. کاهش رشد سلول‌های سرطان سینه
بر اساس یکی از مطالعات آزمایشگاهی منتشر شده در مجله Biotechnology Reports در سال ۲۰۱۵، عصاره گیاه اسپند می‌تواند به کنترل و کاهش سرعت رشد سلول‌های سرطانی سینه کمک کند.
۲. کاهش سطح قند و چربی خون
عصاره دانه اسپند در کاهش سطح قند و چربی خون در بیماران دیابتیبسیار مؤثر می‌باشد. یکی از مطالعاتی که در سال ۲۰۱۶ در مجله کلسترول منتشر شد و بر روی موش‌های آزمایشگاهی دیابتی انجام شد، مشخص شد که عصاره دانه اسپند دارای خواص ضد دیابتی و کاهش دهنده چربی خون است.
۳. کاهش دمای بدن کمک
مصرف جوشانده و عصاره اسپند به کاهش دمای بدن کمک می‌کند. مطالعه منتشر شده در ژورنال Pharmacology Biochemistry and Behavior نشان می‌دهد که ترکیبات قلیایی استخراج شده از گیاه اسپند مانند هارمالین اثر کاهش دمای بدن را دارند.
۴. مفید برای بیماری های مختلف
خوردن اسفند برای صرع، فلج، جنون، فراموشی و سایر بیماری‌های عصبی و سرد دماغی مفید است.
۵. درمان سیاتیک و یرقان
مصرف اسپند برای گرم کردن بدن درمان یرقان و سیاتیک مفید است. چنانچه به سیاتیک مبتلا هستید به مدت ۱۵ شب ۵ گرم اسفند را با آب قورت دهید.
۶. تقویت و از بین بردن سستی بدن
آب جوشانده اسپند و یا آسیاب شده آن همراه با روغن حیوانی را که بر عضو ضعیف و بدون حس بپاشند باعث تقویت عضو میشود و رخوت و سستی آن را برطرف می‌کند.
۷. درمان سرفه های شدید
جوشانده اسپند به همراه عسل و روغن کنجد و یا به همراه تخم کتان و عسل برای سرفه‌های شدید رطوبتی و تنگی نفس بسیار مفید است.
۸. پاکسازی سینه و شش ها
به منظور پاکسازی سینه و شش‌ها از رطوبت بسیار مؤثر است. برای پاکسازی سینه و شش‌ها شست و شوی روی سینه با جوشانده اسپند و مالش روغن اسپند بر روی سینه توصیه میشود.
۹. درمان تکرر ادرار
اگر ۱. ۵ گرم اسفند صبح ناشتا به همراه خاکشیر و کمی آب میل شود برای تکرر ادرار بسیار مفید می‌باشد.
طبق تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که خوردن اسپند باعث چربی سوزی و لاغری میشود. بهترین زمان خوردن اسپند برای لاغری و حذف چربی‌های اضافی بدن پیش از شروع فصل تابستان است.
۱۰. افزایش سیستم ایمنی بدن
خوردن گیاه اسپند یا عصاره آن می‌تواند به کاهش برخی مشکلات سلامتی و همچنین کاهش خطر عفونت کمک کند.
در گذشته مردم به خاصیت ضد عفونی کنندگی اسپند پی بردند و در اطراف بستر بیمار و از آن دود آن برای ضد عفونی کردن محیط استفاده می‌کردند. نوشیدن جوشانده ریشه اسپند در هر روز صبح ناشتا برای درمان اگزما مؤثر می‌باشد. کسانی که به دلیل ضعف مثانه یا سستی کمر دچار شب ادراری می‌باشند شب‌ها با مصرف مخلوطی از تخم رازیانه و اسپند و صبح‌ها با خوردن یک یا دو عدد تخم مرغ و کمی عسل شب ادراری خودرا کنترل و درمان خواهند کرد. همچنین اسپند حاوی ماده نوروتوکسین می‌باشد که باعث میشود حساسیت فرد نسبت به وقایع اطراف کاهش یابد و این مسأله به آرامش فردکمک می‌کند. گیاه اسپند در تسکین حمله‌های عصبی و صرع بسیار مؤثر است.
رفع اسپاسم عضلات با مصرف اسپند
برای تسکین درد‌های عضلانی و قاعدگی می‌توان از اسپند استفاده کرد. اسپند در کاهش درد آسیب‌های استخوانی و رگ به رگ شدن عضلات بدن نیز مؤثر می‌باشد.
مضرات مصرف اسپند
• اسپند حاوی مواد سمی می‌باشد بنابر این از جویدن دانه‌های اسفند اکیدا خوداری کنید.
• اسپند برای افراد گرم مزاجان مضر است سبب درد دل بهم خوردگی و استفراق میشود.
• مقدار مصرف اسفند ۵-۱۰ گرم است مصرف بیشتر از این مقدار سمس و خطرناک می‌باشد.
• مصرف نا درست اسپند باعث عوارضی همچون تشنج، تهوع، سکسکه، ترشح بیش از حد بزاق و سیستم اعصاب مرکزی میشود.
پیشنهاد ویژه
اسپند به عنوان یک گیاه کاربردی و معطر بوده که از گذشته تا کنون با هدف‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اینکه ایا خوردن اسپند باعث مرگ میشود موضوعی است که همواره مورد بررسی قرار می‌گیرد. مصرف اسپند همچون دیگر گیاهان دارویی مزایا و معایب مختلفی دارد.
